Całkiem naturalną i normalną reakcją na śmierć bliskiej osoby jest żal, smutek czy rozgoryczenie. Czujemy się rozdarci emocjonalnie, niejednokrotnie odczuwamy ból nie tylko psychiczny, ale także fizyczny. Pojawia się uczucie bezradności, a nierzadko również wrogości do siebie czy do swojego najbliższego otoczenia. Świat jawi się dla nas przytłaczająco, jakby wszystko było do nas wrogo nastawione. W związku z tym, niezwykle ważne jest, aby osoba, która przeżywa ten trudny czas była pod opieką kogoś bliskiego i zaufanego, kogoś komu może zaufać. Jednakże, należy też pamiętać, że okres żałoby jest momentem w którym powinno się wypłakać, wykrzyczeć, a następnie wyciszyć i pogodzić z brakiem ukochanej osoby. Oswoić i zrozumieć śmierć, która dotknęła kogoś nam bliskiego. Niektóre z zakładów pogrzebowych posiadają specjalne infolinie mające pomóc żałobnikom w obliczu śmierci członka rodziny czy przyjaciela.
Etapy żałoby
Wielu psychologów określa specjalne etapy, które pojawiają się w naszej psychice. Dotyczą nie tylko śmierci kogoś z naszego bliskiego otoczenia, ale także gdy dowiadujemy się o zbliżającym się końcu naszych dni. Wyróżnia się następujące etapy:
- zaprzeczenie (to nie może dotyczyć mnie, to pomyłka),
- gniew (czy zawsze muszą umierać najlepsi? co takiego złego zrobiłem?),
- negocjacje (niech on wyzdrowieje, a już zawsze będę o niego dbać),
- depresja (to wszystko to bezsens),
- akceptacja (muszę przeżyć życie, takie jakie zostało mi dane).
Celowo nie numeruje się poszczególnych etapów, ponieważ nie występują po kolei, mogą się ze sobą mieszać, a niektóre mogą nie występować w ogóle. Oczywiście jest to dość uproszczony schemat,
Okres trwania żałoby
Nasza tradycja łączy czas żałoby z noszeniem określonego stroju. Do tego ściśle wyznaczony jest też czas, w jakim należy nosić żałobę. W przypadku straty współmałżonka żałoba powinna trwać przez rok i sześć tygodni. Czemu nie mówi się o równym roku? Ciężko znaleźć na ten temat informacje, ale podejrzewam, że nie chce się traktować żałoby „od deski do deski”, starając się okazać trochę więcej cierpliwości. Strata rodziców jest opłakiwana przez pół roku, podobnie jak rodzeństwo i dziadków. Trzymiesięczna żałoba Obowiązuje w przypadku śmierci kogoś z kuzynostwa lub dalszej rodziny. Dawniej przez cały ten czas rezygnowano z udziału w wielu rozrywkowych wydarzeniach, takich jak huczne rocznice czy wesele. Obecnie bywa z tym już różnie. Jak mówi staropolskie przysłowie, czas leczy rany, więc im dalej od daty śmierci kogoś bliskiego, tym częściej przebywamy wśród ludzi i uczestniczymy w mniejszym czy większym stopniu w życiu społecznym.
Zachowanie w trakcie uroczystości pogrzebowej
Nie jest to dobry czas na podejmowanie negatywnych tematów związanych ze zmarłym. Podczas pogrzebu należy zachować poważną postawę oraz wyciszenie, nie wskazane są żadne rozmowy. Jeśli zmarł ktoś z naszej najbliższej rodziny warto przygotować się na składanie kondolencji. Większość uczestników pogrzebu podchodzi do najbliższych osób z rodziny zmarłego w celu przekazania im paru słów wsparcia i otuchy.
Strój na pogrzeb oraz czas żałoby
Podczas ostatniej drogi zmarłego należy ubrać się odpowiednio do okoliczności. Zatem wskazany jest kolor czarny odzieży lub w razie jej braku ubrania w ciemnej kolorystyce. Kobiety powinny mieć zakryte nogi, ramiona i dekolt. Nie jest też dobrze widziana ekstrawagancka biżuterii i zbyt ostre perfumy. Mężczyźni powinni włożyć garnitur bądź w przypadku upałów samą koszulę z krawatem.
Czas po pogrzebie
Jak to już zostało wspomniane w pierwszej części tekstu. Czas żałoby to indywidualne podejście, bo każdy człowiek inaczej radzi sobie z brakiem bliskiej osoby. Jednakże, w pierwszej fazie żałoby huczne zabawy czy też uczestnictwo w życiu towarzyskim nie są mile widziane. Chociaż nie przestrzega się już tak rygorystycznie okresu żałoby po danym członku rodziny, to jednak dalej mijające dni powinna cechować powaga. Wskazane jest zatem wyczucie, jak i pewna doza kultury.
